HAT SANATI
Medeniyetler söz ile sözler de yazı ile vücut buldu.
Her medeniyet bir kutsal kelam üzerine inşa edilmiştir.Kutsal kelamlar ise yazıya dökülerek kalıcı hale gelirler.İşte bu yüzden her medeniyet kendi yazısını güzelleştirmek istedi.Mısır,Çin,Hint,Latin ve İslam yazıları işte böyle ortaya çıktı.
Mısır Hat Sanatı
Eski Mısır’ın hiyeroglif yazısı sembollerden oluşur.Hiyeroglif kutsal yazı demektir.Her bir harf aslında bir resimdir.Bitki liflerinden yapılan papirüslerin üzerine hiyeroglif karakterleri özenle yazılırdı.Kralların mektupları,genelgeleri,kanıları hep papirüse aktarılırdı.Hiyeroglif yazısının eski Mısırlarda bir kutsallığı vardı.Bu yazı şeklini sadece kahinler yani dini liderler kullanabilirlerdi.Sıradan bir insanın bunu öğrenmesi yasaktı.Dinen yasaktı.Bundan dolayı hiyeroglif yazı şeklini sadece kralların mezarları ve mabetlerin üzerinde görürüz.Başka yerlerde göremeyiz.
Hint Hat Sanatı
Hint yazısı da kutsal kutsal metin yazımıyla bir sanat haline geldi.Hint kültüründe tabiat sanatında yanağıdır.Hint yazısı önceleri taş üstüne yazılıyordu sonradan palmiyelerin üzerine yazıldı.Önceleri yan yana sıkıştırılmış harfler giderek daha esnek ve kavisli hale geldi.Bu yazı çizgiyi ve kavisleri mükemmel bir şekilde yan yana getirir.Bu yazıya bakan sanki asma dallarından sarkan üzüm tanelerini görür.Olgun ve lezzetli.Olgundur çünkü en kadim medeniyetlerdendir.Lezzetlidir çünkü hikmetli bir gelenektir.
Çin Hat Sanatı
Hint yazısı gibi Çin yazısı da kadim bir medeniyetin vitrinidir.Bu yazı en az 4000 senelik bir geçmişe sahip.Çin yazısı sadece okunacak bir yazı değil bakılacak bir yazı aynı zamanda.Her bir Çince karakter anlamını taşıdığı resme dayanır.Onun soyutlanmış halidir.Çin yazı sanatı fırçanın sanatıdır.Bu fırça sanatı aynen müzikte olduğu gibi bir çok melodiye yol verir.Fırça darbeleri tabi olarak akar akar dans eder.Kağıda düşen işte bu dansın ayak izleridir.Resimdeki imge,danstaki coşku ve müzikteki ritim hep birlikte fırçanın ucundan sarmaş dolaş dökülürler.Her karakter beyaz boşlukta bir çiçek gibi açarlar.
İslam Hat Sanatı
İslam medeniyetindeki yazı sanatı önemi ve üstünlüğü başka hiçbir medeniyette olmamıştır.Hat İslam sanatının kalbidir.Yazı olmanın ötesinde apayrı bir yerdedir.Arap harflerinin kendilerine has özellikleri onları nadide kılar.Arap harfleri kendisini sanatkara dayatmayan adeta sanatkarın hizmetindedir.İslam hattının onun diğerlerinden farklı kılan özelliği şudur.İşlev,anlam ve estetik iç içedir harfler okunur anlamları açılır.Fakat harfler öylesine güzel bir araya gelir ki bu yazıyı okumayı bilmeyen bile onu bir manzara gibi seyreder.Hat aynı zamanda manevi bir sanattır.Bir yazı medeniyetidir İslam medeniyeti.
Hat eğitimden devlet dairesine mimariden şiire kadar her yerde kendini gösteren bir sanattır.Hat her mekanda vardır.Meydanlar,evler,saraylar,camiler,çeşmeler,kapılar,türbeler,mezarlar,levhalar,defterler,kitaplar,resmi evraklarda vardır yazı.O aynı zamanda herkesin gözdesidir.
Önceleri sade ve köşeli çizgilerle yazılmaya başlayan bu yazı İslam medeniyetinin batıdaki ucubedenrus de ve doğudaki merkezi buhara da büyük gelişmeler kaydeder.En sonunda Selçuklu ve Osmanlı ülkesinde zirveye ulaşır.İşte bu yüzden Kuran Mekke de indi Mısır da okundu İstanbul’da yazıldı.
Hat ta anlamlar güzelliğe dönüşmüştür.En başta Allah’ın kelamı yani mübarek Kuran,sonra peygamberin ve diğer büyüklerin sözleri en güzel şekilde yazılır.Yazının kendisi böylece bir elçi haline gelir.Hat tabiatı taklit etmez kendi sözünü söyler.Hat çizgi demektir.Ama çizgi deyip geçmeyelim her şeyimiz onda hayat çizgisi,el avuç içindeki çizgiler veya kişinin doğruluk çizgisi her şeyimizi çizgi belirliyor.
